Yazar notu :Bu yazımda eksik yanlarını gördüğüm rehberlik eğitiminde dikkatimi çeken yanlışları ve çözüm önerilerimi sundum. 01.12.2014 de Turist Rehberleri Birliğine gönderdiğim bu yazıma 08.12.2014 tarihinde dernek sekreteri Syn. Naim YÜCE tarafından bir yazı ile bu görüşlerimim incelendiği ve değerlendirileceği belirtilmiştir.
TURİST
REHBERLİĞİ EĞİTİMİNDE EKSİK OLAN YÖNLER ve REHBERLİK EĞİTİMİNE FARKLI
BİR BAKIŞ
Turist rehberliği ile ilgili ilk
yönetmelik 3 Eylül 1971 gün ve 13945 sayılı Tercüman Rehber Kursları ve
Tercüman Rehber Yönetmeliği adıyla yayımlanmıştır. Turist Rehberliğini meslek
olarak tanımlayan yasa 22 Haziran 2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak
yürürlüğe girmiş, 23.02.2013 tarih ve 28568 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan
Turist Rehberliği Meslek Yönetmeliği ile de son halini almıştır.
Profesyonel
Turist Rehberleri ülkemizin tanıtım alanındaki en önemli paydaşlarıdır.
Türkiye’ye gelen turistlerin en uzun süre beraber oldukları bilgi ve becerileri
karşısında en çok etkilendikleri Türk insanının örneği olarak gördükleri
kişiler Turist Rehberleridir. Seyahat acentalığı faaliyeti
niteliğinde olmamak kaydıyla kişi veya grup hâlindeki yerli veya yabancı
turistlerin gezi öncesinde seçmiş oldukları dil kullanılarak ülkenin kültür,
turizm, tarih, çevre, doğa, sosyal veya benzeri değerleri ile varlıklarının
kültür ve turizm politikaları doğrultusunda tanıtılarak gezdirilmesini veya
seyahat acentaları tarafından düzenlenen turların gezi programının seyahat
acentasının yazılı belgelerinde tanımladığı ve tüketiciye satıldığı şekilde
yürütülüp acenta adına yönetilmesini sağlayan kişiler Turist Rehberliği Meslek
Kanununa göre turist rehberleridir.(1) T.C. Vatandaşı 18 yaşını aşmış kişilerin
Turist rehberi olabilmeleri için üniversitelerin turist rehberliği bölümünden
veya herhangi bir yüksek öğrenim kurumundan en az lisans mezunu olmak ve bir
yabancı dili çok iyi derecede bilen kişiler genel kültür, yabancı dil sözlü ve
yazılı ve mülakat sınavlarından geçerek sertifika programlarına kabul edilmektedir.
Sertifika programların bölgesel turist rehberliği için 1,5 ay ülkesel turist
rehberliği içinse 6 aya yakın bir zaman sürmektedir. Bu programda; Genel turizm bilgisi ve turizm mevzuatı, Meslek etiği ve
meslek dersi, Türkiye’nin turizm coğrafyası, Genel Türk Tarihi ve Kültürü, Türk
Dili ve Edebiyatı, Arkeoloji ve müzecilik, Mitoloji ve ikonografi, Sanat
tarihi, Dinler tarihi ve sosyoloji, Genel sağlık bilgisi ve ilk
yardım, İletişim becerileri,Anadolu Medeniyetleri Tarihi, Türk halk bilimi
ve geleneksel Türk el sanatları, Türkiye'nin flora ve faunası, doğa tarih gibi dersler verilmektedir. Genel kültür, yabancı dil sınavları
ve Türkiye turundan sonra bitirme sınavlarında da başarılı olanlar Profesyonel
Turist Rehberi olabilmektedir. Turist rehberliğinde ve yönetmeliğinde genel
olarak sorunları 3 başlıkta inceleyebiliriz.
1
) REHBERLİKTE BRANŞLAŞMANIN EKSİKLİĞİ
Genel
olarak ülkemizin eğitim sisteminin önündeki en büyük engellerden birisi olan
branşlaşama ma sorunu rehber eğitiminde de karşımıza çıkmaktadır. Genel olarak
bir kişiden her şeyi bilmesini istememiz ve şartları çok ağırlaştırmamız
ülkemizde rehber sayısını düşük olması ve rehberlerin yeterli düzeye
gelememesinin en büyük nedenleri arasında yer almaktadır. Turist rehberliği
bölümünden dahi mezun olan bir kişinin 6 ay kurs görse uygulamasını yapsa dahi
dünyanın en çeşitli ve en zengin turizm ülkelerinden birisi olan her bölgesinin
ayrı bir uzmanlık gerektirdiği ülkemizin tüm turistik değerlerini bilmesini
düşünmek bir hayaldir. Bu ancak çok zeki birisinin tarih, coğrafya, sanat
tarihi, arkeoloji gibi bilimlere hakim üst düzeyde yabancı dil bilen birisinin
tüm hayatını geziye adaması durumunda 40-50 yılda öğrenebileceği bir bilgi birikimidir.
Bir rehberden bunu yapabilmesini beklemek büyük bir haksızlık olduğu gibi gereği
de yoktur. Ülkeyi değil bir bölgeyi dahi tam manası ile bilebilmek oldukça
zordur.
Rehberlik
bir tarihi eseri turistik değeri yüzeysel anlatmak ise tüm ülkenin potansiyelini
yüzeysel olsa dahi bilmek mümkün değil iken bölge rehberliğinde bu yeterli
olabilir. Ama ayrıntıya girildiğinde derinsel bilgi gerektiğinde mutlaka
şimdiki yönetmeliğin dışında farklı bir uygulama ve ekstra branşlaşma
gerekmektedir. Branşlaşmada bölgesel ve alansal olarak iki farklı tür
branşlaşma düşünülebilir. Şu an yürürlükte olan Turist Rehberliği
Yönetmeliğinin 37. Maddesine göre “Alternatif
turizm çeşitliliği
dikkate alınarak,
bölgelerine göre uzman turist rehberi yetiştirilmesi ile turist rehberlerinin çeşitli
konularda eğitilmesi
amacıyla, birlikler veya birliğin uygun görüşü ile
odalar tarafından ücretli veya ücretsiz uzmanlık eğitimi programları düzenlenebilir. Birlikler ve odalar bu
konuda eğitim
vermeye yetkili kamu kurum ve kuruluşları,
yükseköğretim kurumları, diğer
meslek kuruluşları ve özel kuruluşlarla işbirliği yapabilirler veya bunları yetkilendirebilirler.(2)
Eğitim programına katılan ve eğitim sonucunda yapılan sınavlarda
başarılı olan turist rehberlerine programı düzenleyen birlik tarafından bir uzmanlık sertifikası verilir,
sicile işlenir.
Rehberlerimiz uzmanlaşabilmektedir.
Ama bu uzmanlıkların verilişi, kursların içeriği, kursların niteliği yada
yapılan sınavlar belirli bir bütünlük içinde değildir. Ayrıca herhangi bir rehber
uzmanlık kursu almadan da tur kategorilerini kendi belirleyebilmektedir. Bu
karışıklığı ortadan kaldırmak, ülke çapındaki bu kursları tek bir kontrol
noktasından yönetebilmek için uzmanlaşma eğitimlerinin tüm ayrıntıları yönetmeliğe
girmelidir. Ve tüm uzmanlaşma eğitimleri de bu yönetmelik çerçevesinde
yürütülmelidir.
Branşlaşmada
bölgesel ve alansal olarak iki farklı başlık altında dallandırılabilir.
1.1.
BÖLGESEL REHBERLİK
1.1.1.
Coğrafi bölgelere göre turist rehberliği,
Bu rehberlik ülkemizdeki 7 coğrafi
bölge düşünülerek halihazırda yapılmaktadır. Bu
7 bölgenin yanına İstanbul , Kapadokya ve Doğu Karadeniz gibi daha ufak
çaplı bölgeler eklenebileceği gibi seyahat turlarının ve rehberlerin isteği
doğrultusunda Karadeniz, Güney Doğu Anadolu gibi paket turlarında
güzergahlarına göre çizgisel bölgeler de düşünülebilir. Burada tüm turizm
çeşitlerinin ve tarihi –kültürel eserlerinin yüzeysel anlatıldığı ama mevcut
uygulamada yer alan 150 saatin çok üstünde bir ders saati verilmelidir.
1.1.2.
Şehirlere göre turist rehberliği,
Önerdiğimiz ve yeni bir uygulama
olan şehir rehberliğinin dayanağı şudur. Bölgesel rehberler daha çok bölge
gezilerinde, tur gezilerinde paket programlarda ihtiyaç duyulacak iken şehir
rehberlerine ise o şehirdeki tüm tarihi turistik eserleri ve tüm turizm
çeşitlerinde detaylı bilgi verilecektir. Bu rehberler o illerde sabit oturan
kişiler olacağından hafasonları yada izinli oldukları zamanlarda ikinci iş
olarak rehberliklerini yapacaklardır. Bu kişilerin aynı zamanda kendi illerini
tanıtmaları hem şehirde belli bir birikimin oluşmasını sağlayacak ve aynı
zamanda bu kişilerin aidiyet duygusuyla daha kaliteli rehberlik yapmalarını
sağlayacaktır. İllerde hazır duran bu rehberler hem illerimize günübirlik gelen
turlara hem de rehberlik hizmeti talep eden turistlere hizmet
verebileceklerdir. Örneğin Amasya ili
için düşünürsek; Türkiyenin en iyi rehberi bile, eğer Amasyaya özel bir ilgisi yoksa Amasyanın
genel tarihi ve kültürel eserlerini
yüzeysel olarak bilecek ve ona göre anlatacaktır. Halbuki Amasyalı,
Amasyada yaşayan şehir rehberi ilin tüm değerlerini ayrıntılı bir şekilde
bilebilecek bu alanda uzmanlaşacak ve özellikle çok ufak gruplar halinde gelen
yada bireysel olarak bilgi almaya çalışan “elit turistlere” detaylı bilgi
vererek bu turistlere, bir yudum suyu içme yerine kana kana su içme fırsatı
verilecektir. Ayrıca bu rehberler ilgili
ilde tarihi ve kültürel değerlere olan ilgiyi arttırarak yeni bilgilere ve
araştırmalara vesile olacaklardır.
1.1.1.
1.1.2.
1.1.3.
Özel Alan rehberliği
Bu alanda ise özel mekanlar yada
müzelerin rehberlik eğitimi verilmelidir. Örneğin
·
Sivas-Divriği Ulu cami rehberliği
·
Ayasofya Rehberliği
·
Topkapı rehberliği
·
Dolmabahçe rehberliği gibi özel alanlar için sadece burada
çalışabilecek ve diğer rehberlerin de giremiyeceği alanlar ve bu alanlar için
rehber eğitilmelidir.
1.1.4.
Yurtdışı rehberliği,
Turist Rehberliği Meslek Yönetmeliğinde
açıklık getirilmeyen bir husus da Yurtdışına yapılan turlarda rehber
bulundurulması durumudur.(4) Bu konuda bir hükmün bulunmadığı yönetmeliğe
yurtdışı turlarında da rehber bulundurma zorunluluğu getirecek şekilde hukuki
açıdan tekrar düzenleme getirilmelidir. TUREB Mısır, İtalya ve İspanya gibi
ülkeler için yurtdışı rehberlik eğitimleri vermektedir. Bu yurtdışı
eğitimlerine ek olarak yapılış biçimi olarak bir seyahat olan ve rehberlik
hizmeti gerektiren Hac ve Umre seyahatlerindeki rehberlerin eğitimi de mevcut
profesyonel rehber eğitimi kapsamı içine dahil edilebilir.
1.2.
ALANSAL REHBERLİK
Halihazırda rehberlerimizin TUREB’in
organizasyonu ile çeşitli kurumlardan aldıkları uzmanlıklar şunlardır.
1)
Arkeolojik
2)
Avcılık
3)
Balıkçılık
4)
Balon
5)
Bisiklet
6)
Dağcılık
7)
Dalgıçlık
8)
Dini-İslam
9)
Dini Hristiyanlık
10) Dini Musevilik
11) Ekoloji
12) Flora Fauna
13) Fotoğraf
14) Gastranomi
15) Hiking –Trecking
16) İç Turizm
17) İç Turizm Öğ.Grp.
18) Kayak Skiing
19) Kültür
20) Mavi Yolculuk
21) Mimari
22) Rafting
23) Sanat
24) Şehiriçi Yürüyüş
25) VIP Protokol
26) Yurtdışı Turlar
Bu uzmanlık alanlarının bir kurul
tarafından daha ayrıntılı ve sistematik bir şekilde ele alınarak alanlar, ders
içerikleri, geziler ve sınavlar belirlenmelidir. Bu alanlar Üniversitelerde
Rehberlik bölümlerinde gösterilmeli ve öğrenciler uzmanlık alanları ile
birlikte mezun olmalıdırlar. Ve bu belgelerin belirli bir geçerlilik zamanı
olmalı o zaman dolduğunda uzmanlık alanı sahipleri tekrar sınava girip alan
bilgilerini güncellemelidirler. Halihazırda verilen eğitimler aşağıdaki şekilde
gruplandırılabilir.
1. Tarih ve Arkeolojik Turizmi
Rehberliği ; Bu alanda ilgili uygarlıklar hakkında
derin bilgi ve bu uygarlıkların eserleri hakkında uygulamalı bilgi
verilmelidir.
a)
Anadolu Medeniyetleri ve Hellenistik
dönem (Roma öncesi) rehberliği,
b)
Roma ve Bizans Dönemi eserleri rehberliği,
c)
Selçuklu İmp. , İlhanlı Devleti ve
Beylikler dönemi rehberliği,
d)
Osmanlı İmp. Dönemi rehberliği, 1-
Mimari 2- Kültürel 3- Anadolu Eserleri 4- Anadolu dışındaki eserler
e)
İnanç turizmi rehberliği, 1- Pagan ve
Hristiyanlık öncesi 2-Musevilik 3-Müsümanlık 4-Anadolu Türbe R.
2. Sağlık ve Termal
Turizmi
;
Bu alanda ise uygulama alanındaki termal sular ve sağlık üniteleri ayrıntılı
olarak bilinmelidir.
a)
Batı Türkiye Termal Turizm Rehberliği
b)
Doğu Türkiye Termal Turizm Rehberliği
3. Eko Turizm ;
Bu alanda ise uygulama alanındaki yaylalar ayrıntılı olarak bilinmelidir. Bu
türde uzun geziler olduğu için adaylar
sportif performans ve testten
geçirilmelidir.
a)
Karadeniz ve Doğu Anadolu Yaylaları Rehberliği,
b)
Ege –Akdeniz ve İç Anadolu Yaylaları Rehberliği,
c)
Flora Fauna Rehberliği
d)
Fotoğraf
R. 1-Kuş Gözlemciliği R. 2- Yaban Hayatı Gözlemciliği R.
4. Gezi ve Ekstrem Aktiviteler Rehberliği
; Bu
alandaki rehberler ilgili alanlarda lisanslı ve başarılı sporculardan seçilmesi
daha uygun olacaktır.
a
) Akarsu Rafting Turizmi rehberliği,
b
) Su altı dalış ve su sporları turizmi
rehberliği,
c
) Su altı Arkeolojisi rehberliği,
d
) Dağcılık Turizmi rehberliği,
e
)Hava Sporları ve Balon rehberliği,
f
) Mağara Turizmi rehberliği,
f)
Botanik turizmi rehberliği,
g)
Yat turizmi ve Mavi Yolculuk rehberliği,
i)
Bisiklet Turizmi rehberliği,
j)
Kış Sporları Rehberliği
k)
Hiking – Trecking ve Arkeolojik Trecking
R.
5. Yemek (Gastronomi) Turizmi ; Bu
alanda yetişecek rehberler ise ülkemizde 15 tane bölümü olan Gastronomi
mezunlarından yararlanılabileceği gibi bu bölümlerde uzmanlık olarak seçmeli
ders olarak da eğitimi verilebilir.
a)
Genel Türk Mutfağı rehberliği,
b)
Osmanlı Mutfağı rehberliği,
c)
Güney Doğu Anadolu Mutfağı rehberliği,
d)
Çukurova Mutfağı rehberliği,
e)
Ege ve Akdeniz Mutfağı rehberliği,
f)
Anadolu Mutfağı rehberliği,
g)
Marmara Ve Karadeniz Mutfağı rehberliği,
6)
Sanat
ve Müze Rehberliği ; Bu alanda özellikle modern müzelerin ve
güncel, çağdaş sanatsal çalışmalar üzerine eğitim verilmelidir.
a) İstanbul
Arkeoloji Müzesi rehberliği
b) Topkapı ve Dolmabahçe Müzesi R.
c) İstanbul
Sanatsal Faaliyetler Rehberliği=İstanbul daki tüm sergi, tiyatro ve sanatsal
faaliyetler hakkında detaylı bir eğitimin verildiği rehberlik
7)
Grup
Rehberliği : Bu alanda grubun tipine göre rehberlik
eğitimi verilmelidir.
a) VIP
Protokol Rehberliği
b) Devlet
Adamları Rehberliği
c) Öğrenci
Grupları Rehberliği
8)
Yurtdışı
rehberliği : Ülkelerin dışında Güney Amerika , Karayipler,
Grönland ve Çinhindi gibi coğrafik alanlarla birlikte Hicaz, Kudüs gibi kutsal
mekanların da eğitimi verilebilir.
Alansal
rehberlik oldukça detaylı hale getirilebilir. Bu detaylandırma bize gelen
turistlere daha derin bilgiler vermemizi sağlayacak ve ülkemizin mevcut turizm
zenginliğini daha iyi aktarabilmek, bu alanlarda branşlaşmış, uzmanlaşmış,
kaliteli, rehberlerle akademik çalışmaların önünü açmak ve daha nitelikli
rehberler ile daha zengin anlatım ile daha kaliteli ve bilinçli turistler
çekebilmek için oldukça önemlidir. Zamanla bu alanlarda bilgi birikiminin
artması ile beraber turizm alanında yapılacak çalışmaların sayısını artacak ve
eksiklerimizi daha iyi görmemiz sağlanacaktır. Ayrıca her rehber bölgesel
rehberliğinin yanına alansal rehberlik de ekleyebileceği gibi bir den çok
alanda rehberlik faaliyeti yürütebilir.
Alansal
Turizm Rehberliği aynı zamanda üniversitelerdeki Turist Rehberliği bölümü
içinde uygulanabilir. İlk 2 yılda Coğrafya, Tarih, Arkeoloji, Türk Dili, Ekonomi,
İşletme ve Sanat Tarihi gibi temel dersler verilirken 3. Ve 4. Sınıflarda ise belirlenecek
rehber ihtiyaçlarına göre rehber adaylarına bölgesel rehberliklerinin yanında
bölgeleri ile ilişkilendirebilecek alansal rehberlik eğitimleri verilebilir.
Örneğin;
Bölgesel
Alansal
İstabul
Bölgesi R. Roma
ve Bizans Dönemi ve eserleri R. - Osmanlı Dönemi R.
Ege
Bölgesini Rehberliği Anadolu Medeniyetleri ve
Hellenistik dönem (Roma öncesi) R.-
İç
Anadolu Bölgesi Rehberliği Selçuklu
, İlhanlı ve Beylikler dönemi rehberliği,
Çukurova
Bölgesi-Kapadokya Bölgesi İnanç
turizmi - Çukurova Mutfağı rehberliği,
Doğu
Karedeniz Bölgesi R. Karadeniz
ve Doğu Anadolu Yaylaları R.,-Dağcılık Turizmi R.
Güneydoğu
Anadolu Bölgesi R. Güney Doğu Anadolu Mutfağı
rehberliği,
Akdeniz
Bölgesi R. Yat
Turizmi Rehberliği - Su altı dalış ve su sporları turizmi R.
Doğu
Anadolu Bölgesi R. Dağcılık
Turizmi rehberliği, - Kuş Gözlemciliği rehberliği,
Turist
Rehberliği bölümü öğrencileri mezun olur olmaz Rehberlik yapmaya hazır
olmalıdırlar. Bu insanları tekrar rehber eğitimine almaya gerek kalmamalıdır.
Ulusal çapta yapılacak bir sınavla Rehberlik belgelerini alıp hemen işe
başlayabilmelidirler.
2 ) REHBERLİK EĞİTİMİNİN SÜRESİ VE
DÖNEMİ
Rehberliğin ilk kısımda
bahsettiğimiz gibi branşlaşmanın sağlanması ve eğitimin derinleştirilmesi ile
ders saatleri de mecburen artacaktır. Bunun yanında şimdiki anlayış ile
rehberlik tamamen yan meslek olarak değil de asıl meslek olarak yapılmaktadır.
Kurslar aylarca sürmekte ayrıca bölgesel
rehberlik ve paket programlarla da rehberlerin sadece bu işle uğraşmalarını
zorunlu kılmaktadır. Ama özellikle şehir
rehberliği uygulaması ile kişilerin hafta sonları yada yıl içinde
işlerinden ufak izinler de alarak rehberlik faaliyetlerinin içine çekilmesini
amaçlamaktayız. Bu kişilerin eğitimlerini bulunduğu illerde hafta sonları
vererek özellikle turizme meraklı şehrini tanıtmayı seven insanları, Tarih- Coğrafya
ve İngilizce öğretmenlerini asıl mesleklerinin icrasını engellemeden hafta
sonları şehre gelen turları ya da günübirlik hizmet isteyen turistlere hizmet
vermesini amaçlamaktayız.
3) REHBERLİK EĞİTİMİNDE YABANCI DİL
ŞARTININ KALDIRILMASI
Yönetmeliğin 8. Madde a ve b
fıkraları ve sertifika programında yer alan, yabancı dil bilme zorunluluğu
kaldırılmalıdır. Ülke insanımızın eğitim seviyesini yükseltmede en önemli
engellerden birisi olan yabancı dil bilme sorunu burada da karşımıza
çıkmaktadır. Turist deyince illa yabancı turist mi akla gelmektedir. Özellikle
son yıllarda artan yurt içi gezi turları
ile yerli turistler ülke içinde büyük bir salınım gerçekleştirmektedirler. Bu
Türk turistlere rehberlik hizmeti verebilmek için rehberler niye İngilizce bilmek
zorundadırlar. Ya da Azerbaycandan, Balkanlardan ya da Rusyadan gelen ve Türkçe bilen soydaşlarımıza
rehberlik hizmeti verebilmek için niye İngilizce bilmek zorundayız. Bu sisteme
göre T.C. vatandaşı olan ama çok az Türkçe konuşabilen bir İngiliz rehber
olabilirken bir Türk sadece Türklere rehberlik yapabilmek için bile İngilizce
bilmek zorundadır. Bu anlatılamaz ve anlaşılamaz bir paradokstur. Rehberler
odasına Türkçe rehber talebinde bulunan tura ya da kişiye Türkçe rehberlik
hizmeti, farklı bir dilde hizmet bekleyen turada istediği dilde yetkinliği olan
rehber tahsis edilebilir. Rehberlik eğitiminde yabancı dil şartının
kaldırılması ile rehber sayımız kısa bir sürede üç-dört katına çıkacak, rehberliğe
başvuranların sayısında büyük bir artış olacaktır. Ve oldukça yayılan bu taban
sayesinde uzmanlıklarını alan rehberler kalitenin de artmasını sağlayacaktır. Ayrıca
Türkçe rehberliğini alan ve bu mesleği seven bu meslekte ilerlemek isteyen
bireyler daha sonra yabancı dil yeterliliklerini sağlamaları ile bulunduğu
alanlarda hemen İngilizce yada Almanca rehberliğe geçerek Türkçe rehberlikte
edindikleri bilgiyi bu alanlara aktarma imkanına kavuşacaklardır. Sonuçta çok
iyi bildiği yıllarca Türkçe anlattığı bir eseri, gezdirdiği alanı İngilizce
anlatması sıfırdan bunları öğrenecek kişiye göre daha kolay olacaktır.
Ayrıca Yabancı Dil Yeterliliği için
istenen KPDS başarı belgesi de KPDS daha çok gramer bilgi içerdiğinden ve
Rehberlik ise daha çok konuşma dilini içerdiğinden bir çok yurtdışında belli
süre yaşamış kişilerin bile KPDS de yeterli puanı alamadıkları görülmüştür. (2)
Rehberliğe uygun yeni bir KPDS sınavının yapılması daha uygun olacaktır.
Ayrıca Üniversitelerin Tarih, Coğrafya,
Sanat Tarihi ve Arkeoloji gibi bölümlerindeki bazı dersler Rehberlik
uzmanlığında denklik sayılabilir. Bu derslerden geçenler rehberlik sertifikasını
aldıklarına transkriplerinde yer alan bu derslere dayanarak uzmanlıklarını
tescil ettirebilirler.
Üç başlık altında topladığımız
rehberlik eğitimindeki eksiklikleri dile getirmeye çalıştık. Unutulmamalıdır ki
anlattığımız kadar anlaşılırız. İyi anlaşılmak ve tanınmak içinde kaliteli
rehberlere, kaliteli rehberler içinde kaliteli, kapsamlı ve modern bir
rehberlik eğitim sistemine sahip olmamız gerekir. Rehberlerimiz ve Rehberlik
eğitim sistemimiz tüm dünyanın örnek alacağı bir yapıya kavuşturulması
umuduyla,
Saygılarımla, 01.12.2014.
Mehmet
Emir GÜLTEKİN
E-mail : amasya_fsk@hotmail.com
Kaynak
linkler :
4.
http://www.dilforum.com/forum/archive/index.php/t-116021-p-3.html
